• English
  • Ελληνικά
  • Français
  • Nederlands

Single Blog Title

This is a single blog caption
03
Δεκ

Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΕΡΗΜΙΤΗ

Ο Ερημίτης είναι μια άγρια φυσική περιοχή με υψηλή οικολογική αξία. Αποτελεί μέρος της βορειοανατολικής ακτής της Κέρκυρας, στην οποία εντοπίζεται και το πιο κοντινό σημείο, σε απόσταση περίπου 2 km, με την ακτή της Αλβανίας. Η έκταση της περιοχής είναι περίπου 1500 στρέμματα και το υψηλότερο σημείο βρίσκεται στα 126 m. Το κλίμα που επικρατεί στην περιοχή είναι μεσογειακό, χαρακτηρίζεται από ήπιους βροχερούς χειμώνες και ζεστά ξηρά καλοκαίρια με δροσερούς ανέμους. Συγκεκριμένα, η μέση μηνιαία θερμοκρασία το χειμώνα κυμαίνεται από 9 με 11 οC και το καλοκαίρι από 24 με 27 οC (ΕΜΥ, 2020). Η ελάχιστη μέση μηνιαία βροχόπτωση παρατηρείται τον Ιούλιο στα 9 mm και η υψηλότερη το Δεκέμβρη στα 190 mm, ενώ η μέση μηνιαία υγρασία είναι 60% και 77% αντίστοιχα. Επίσης, οι άνεμοι από Σεπτέμβρη με Μάη πνέουν κατά μέσο όρο νότια από 3 με 5.5 Kt και τον Ιούνιο μέχρι Αύγουστο κυρίως δυτικά από 3.5 Kt.

Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Ερημίτης χαρακτηρίζεται από υψηλή βιοποικιλότητα. Το τοπίο είναι ποικίλο και αποτελείται από λόφους, δάση, θαμνότοπους με μακκία βλάστηση, μικρές υφάλμυρες λίμνες, μικρά έλη, αμμώδεις και πετρώδεις παραλίες και θάλασσα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι λίμνες Άκολη, Βρωμόλιμνη και το έλος Ερημίτη που συγκαταλέγονται στους προστατευόμενους μικρούς νησιώτικους υγρότοπους (ΦΕΚ. 229/ΑΑΠ/2012) . Η βλάστηση στην περιοχή είναι κυρίως μεσογειακή με χαρακτηριστικά είδη τo πουρνάρι (Quercus coccifera), την αριά (Quercus ilex), την αγριελιά (Olea europaea oleaster), την κουμαριά (Arbutus unedo), το σχίνο (Pistacia lentiscus), τη μυρτιά (Myrtus communis), το φυλλίκι (Phillyrea latifolia), το δενδρώδες ρείκι (Erica arborea) και πολλά άλλα αείφυλλα σκληρόφυλλα θαμνώδη φυτά. Επίσης, στο δασικό κομμάτι υπάρχουν και φυλλοβόλα πλατύφυλλα είδη, όπως η χνοώδης βελανιδιά (Quercus pubescens) και η πλατύφυλλη βελανιδιά (Quercus frainetto). Συνολικά έχουν ήδη καταγραφεί 282 είδη φυτών στον Ερημίτη με πολλά ποώδη φυτά, όπως 23 είδη άγριας ορχιδέας (Flora Ionica, χ.χ.). Επίσης, πάνω από εκατό είδη μυκήτων είναι γνωστό ότι ζουν εκεί. Ενώ η θαλάσσια βλάστηση της περιοχής χαρακτηρίζεται από τα πυκνά λιβάδια Ποσειδωνίας (Posidoniaoceanica). Ατη συνέχεια, η πανίδα της περιοχής περιλαμβάνει μια πλούσια εντομοπανίδα, πολλά είδη πουλιών, ερπετά, αμφίβια και θηλαστικά. Ιδιαίτερα παραδείγματα της ξεχωριστής βιοποικιλότητας του Ερημίτη αποτελούν η βίδρα (Lutra lutra) (Gremillet, 1993 & 1998), ο δενδροβάτραχος (Hyla arborea), η στικτή νεροχελώνα (Emys orbicularis), η γραμμωτή νεροχελώνα (Mauremys rivulata), το λιμνόφιδο (Natrix tessellata), ο λευκοτσικνιάς (Egretta garzetta), η αλκυόνη (Alcedo atthis) και ο θαλασσοκόρακας (Phalacrocorax aristotelis). Επίσης, στο Καπαρέλλι, μια βραχονησίδα κοντά στα θαλάσσια σύνορα, φωλιάζει το άγριο περιστέρι (Columba livia). Στη θαλάσσια περιοχή του Ερημίτη, εντυπωσιάζει η παρουσία της μεσογειακής φώκιας (Monachus monachus) και του ρινοδέλφινου (Tursiops truncatus).

Η οικολογική αξία του Ερημίτη οφείλεται στο ότι αποτελεί μια από τις τελευταίες φυσικές περιοχές της Κέρκυρας που έχει μείνει ανεπηρέαστη από την οικιστική και αγροτική ανάπτυξη του νησιού. Εκτός από κάποιες ήπιες κτηνοτροφικές χρήσεις και τη χρήση του ναυτικού οχυρού που βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο, οι μόνες ήπιες αλληλεπιδράσεις με τον άνθρωπο εδώ και χρόνια ήταν μέσω των περιπατητών, των κυνηγών και των ψαράδων. Αυτό συνεπάγεται την φυσική εξέλιξη και διαμόρφωση των οικοσυστημάτων στη περιοχή με την αντίστοιχη ανάπτυξη μιας ξεχωριστής πλούσιας χλωρίδας και πανίδας. Επίσης, η οικολογική αξία του Ερημίτη βασίζεται στην κοντινή του απόσταση από το Εθνικό Πάρκο του Βουθρωτού στην Αλβανία. Πρόκειται για μια προστατευόμενη περιοχή που αποτελείται από μια λιμνοθάλασσα 16000 στρεμμάτων, αμμώδεις και πετρώδεις ακτές, έλη, υγρά λιβάδια, πυκνά δασωμένους λόφους, βουνά, μικρότερες λίμνες, ποτάμια και ένα μεγάλο φυσικό κανάλι που καταλήγει στο Ιόνιο Πέλαγος (Bego et al., 2012). Η περιοχή αυτή περιλαμβάνει μια πλούσια ποικίλη χλωρίδα που περιλαμβάνει έως και 900 είδη και μια ιδιαίτερη πανίδα με 246 είδη πτηνών, 9 ερπετά, 25 αμφίβια και 39 είδη θηλαστικών, μεταξύ άλλων και πολλά σπάνια και κινδυνεύοντα είδη. Λόγω της ιδιαίτερης τοποθεσίας του, ο Ερημίτης ουσιαστικά λειτουργεί ως σημείο-πέρασμα για πολλά είδη πανίδας αλλά και χλωρίδας στο νησί (Γαστεράτος 2020). Αποτελεί ίσως το μόνο σημείο πιθανού εμπλουτισμού της βιοποικιλότητας της Κέρκυρας, αν εξαιρέσουμε βέβαια τη μεταφορά ειδών μέσω των μεταναστευτικών πουλιών.

Επιπλέον, ένα σημαντικό κομμάτι της οικολογικής αξίας μιας περιοχής προέρχεται από τις οικοσυστημικές υπηρεσίες που παρέχει στον άνθρωπο. Σύμφωνα με το CICES1 οι υπηρεσίες αυτές ταξινομούνται σε τρεις κατηγορίες, τις πολιτισμικές, τις ρυθμιστικές και διατήρησης και τις προμηθευτικές (Δημόπουλος κ.α., 2017). Οι πολιτισμικές υπηρεσίες που μας παρέχει ο Ερημίτης βασίζονται στην αισθητική και πνευματική απόλαυση και είναι η αναψυχή, η καλλιτεχνική έμπνευση, η περιβαλλοντική εκπαίδευση και έρευνα και ο οικοτουρισμός (Πλούμη κ.α., 2017). Όσον αφορά τις ρυθμιστικές υπηρεσίες και διατήρησης, ο Ερημίτης παρέχει ενδιαιτήματα για την άγρια πανίδα και χλωρίδα, οπότε συνεισφέρει στη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Επίσης, πολύ σημαντική είναι η εδαφογένεση και ο έλεγχος διάβρωσης του εδάφους μέσω της πυκνής μακκίας και δασικής βλάστησης. Η βλάστηση ελέγχει και τη ποιότητα του αέρα, μέσω της δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα και της απελευθέρωση οξυγόνου. Εξίσου σημαντική είναι και η υποστήριξη του υδρολογικού κύκλου και η διατήρηση του κύκλου θρεπτικών στοιχείων. Όπως και η διατήρηση επικονιαστών, σημαντική για την επικονίαση των καλλιεργήσιμων φυτών σε όλο το νησί και όχι μόνο. Μια άλλη σημαντική υπηρεσία είναι η ρύθμιση του κλίματος μέσω της δέσμευσης και αποθήκευσης του διοξειδίου του άνθρακα από τη χερσαία και θαλάσσια βλάστηση του Ερημίτη, και η αποθήκευση και απελευθέρωση της θερμότητας στους μικρούς υγροτόπους. Τελευταία, αλλά εξίσου σημαντική, είναι η υπηρεσία προμήθευσης φαρμακευτικής πρώτης ύλης από τα άγρια βότανα της περιοχής και η αξία αυτής της υπηρεσίας βασίζεται κυρίως στη γενετική ποικιλότητα που αναμένεται σε μια περιοχή σαν κι αυτή. Εν τέλει, το σύνολο όλων αυτών των οικοσυστημικών υπηρεσίων θέτει και τη βάση για την οικονομική αποτίμηση του οικοσυστήματος του Ερημίτη.

Έλενα Παπαδοπούλου – M.Sc. Περιβαλλοντολόγος

Βιβλιογραφία:

  • Γαστεράτος, Ι. (2020, Μάρτιος 6-8): Αλλαγές σε οικοσυστήματα της Κέρκυρας – Μερικά Παραδείγματα, Επιστημονικό-Εκπαιδευτικό Συνέδριο “Βιοποικιλότητα – Κλιματική Αλλαγή & Επιπτώσεις της σε Νησιώτικα Οικοσυστήματα”, Φορέας Διαχείρισης Καλαμά-Αχέροντα-Κέρκυρας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Κέρκυρα
  • Δημόπουλος, Π., Ι. Κόκκορης, & Ε. Δράκου (2017): Τεχνικός οδηγός χαρτογράφησης και αξιολόγησης των οικοσυστημάτων και των υπηρεσιών τους. Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος & Αειφόρου Ανάπτυξης, 104 σελ. Αθήνα.
  • ΕΜΥ-Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (2010): Κλιματικά δεδομένα για τη Κέρκυρα. Ανάκτηση από http://www.hnms.gr/emy/el/climatology/climatology_city?perifereia=Ionian%20Islands&poli=Kerkyra
  • Πλούμη, Τ., Ε. Γεωργοπούλου & Ν. Κυριακοπούλου (2017): Ενημερωτικός οδηγός για τις υπηρεσίες των οικοσυστημάτων εντός του δικτύου NATURA 2000 στις παράκτιες περιοχές της Κρήτης. Πανεπιστήμιο Κρήτης – Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, Ηράκλειο
  • ΦΕΚ ΑΑΠ 229/19.06.2012: Προεδρικό Διάταγμα για την προστασία μικρών νησιώτικων υγροτόπων, «Έγκριση καταλόγου μικρών νησιωτικών υγροτόπων και καθορισμός όρων και περιορισμών για την προστασία και ανάδειξη των μικρών παράκτιων υγροτόπων που περιλαμβάνονται σε αυτόν».
  • Bego F., J. Malltezi, R. Kola, A. Zotaj & T. Bino (2012): Biodiversity of Butrint National Park, UNESCO and Ramsar site: Its status, threats and priority needs for conservation, Conference Paper, International Conference on Marine and Coastal Ecosystems, Tirana
  • Flora Ionica (2020, χ.χ.): Save Erimitis – Χλωρίδα. https://www.erimitis.gr/xlorida/
  • Gremillet, X. (1998): Otter (Lutra lutra) Surveys on Corfu island and at lakes Prespa (Greece). Proc. VIIth International Otter Colloquium, Laz
  • Gremillet, X. (1993): Field survey of Lutra lutra on Corfu island (Greece). IUCN Otter Spec. Group Bull. 8: 39-42, Sizun
  • Stille, B. & M. Stille (2017): The Herpetofauna of Corfu and Adjacent Islands. Edition Chimaira, Frankfurt am Main

1 The Common International Classification of Ecosystem Services

Leave a Reply

You are donating to : Greennature Foundation

How much would you like to donate?
$10 $20 $30
Would you like to make regular donations? I would like to make donation(s)
How many times would you like this to recur? (including this payment) *
Name *
Last Name *
Email *
Phone
Address
Additional Note
paypalstripe
Loading...